Made with FlowPaper - Flipbook Maker
focus Methode loopbaan voor niveau 3-4 Menno Beekhuizen • Sander Heebels • Anke Taube Daphne Kievit • Annelien Tienstra Heb je een leeshandicap en wil je dit boek in een toegankelijke leesvorm, bel dan met Dedicon (0486-496496) of kijk op www.dedicon.nl. 2019 Eerste druk, eerste oplage Met medewerking van: Anne-Marie Brunen, Marjan Dorresteijn, Malou Lemaire, Marlies Peeters, Ron Visser Vormgeving en opmaak: Stefan Roelfsema Tekening omslag: Marloes Albers Tekeningen binnenwerk: Marloes Albers, Stefan Roelfsema Uitgeverij Deviant Zuidsingel 13 3811 HA Amersfoort t: 033-4650831 e: info@uitgeverij-deviant.nl i: www.uitgeverij-deviant.nl © 2019 Uitgeverij Deviant, Amersfoort Het is niet toegestaan dit werk, of delen daarvan, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever te kopiëren. Onrechtmatig kopiëren is een vorm van diefstal. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van art. 16b en 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht, Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp. Voor het overnemen van een of enkele gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers of andere compilatiewerken dient men zich tot de uitgever te wenden. Ondanks alle inspanningen is het de uitgever misschien niet gelukt alle rechthebbenden te achterhalen. Als u denkt rechthebbende te zijn, neemt u dan contact op met de uitgever. Uitgeverij Deviant ontwikkelt en produceert al haar boeken in Nederland. De boeken worden gedrukt op papier met het FSC-keurmerk. 3 Inhoudsopgave Verantwoording van de methode 4 Woord aan de student 6 Thema 1 Studie en loopbaan 8 Les 1 Kennismaken 10 Les 2 Je toekomst 13 Les 3 Je opleiding 17 Les 4 Loopbaan onderwijs 21 Eindopdracht 26 Reflectie 28 Thema 2 Motieven en kwaliteiten 30 Les 1 Je interesses 32 Les 2 Je motieven en waarden 36 Les 3 Je kwaliteiten 41 Les 4 360 graden feedback 46 Les 5 Leerdoelen 50 Eindopdracht 55 Reflectie 56 Thema 3 Je ideale baan 58 Les 1 Je droombaan 60 Les 2 Belang van werk 64 Les 3 Beroepen 69 Les 4 Ondernemen? 75 Les 5 Werkomstandig heden 79 Eindopdracht 85 Reflectie 86 Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) 88 Thema 4 Beroepspraktijkvorming 90 Les 1 Verwachtingen van je bpv 92 Les 2 Je houding op je bpv 96 Les 3 Je bpv voorbereiden 101 Les 4 Reflecteren op je bpv 108 Les 5 Bpv en je loopbaan 112 Eindopdracht 117 Reflectie 118 Thema 5 Loopbaankeuzes 120 Les 1 Na je opleiding 122 Les 2 In loondienst 126 Les 3 Ondernemen 131 Les 4 Doorleren 137 POP bijstellen 142 Eindopdracht 143 Reflectie 144 Thema 6 Een baan vinden 146 Les 1 Een baan zoeken 148 Les 2 Vacatures 152 Les 3 Een goede indruk maken 155 Les 4 Solliciteren 160 Les 5 Het sollicitatie gesprek 166 Les 6 Een nieuwe baan 170 Eindopdracht 175 Reflectie 176 Thema 7 Werknemerschap 178 Les 1 De ideale werknemer 180 Les 2 Werken in een team 186 Les 3 Leidinggeven 192 Les 4 Werkdilemma’s 198 Les 5 Vitaal werken 202 Les 6 Omgaan met veranderingen 206 Eindopdracht 211 Reflectie 212 Thema 8 Toekomstplannen 214 Les 1 Terugblik 216 Les 2 Keuzes na je opleiding 221 Les 3 Je loopbaanplan 225 Les 4 Je loopbaan sturen 229 Eindopdracht 235 Reflectie 236 Overzicht loopbaancompetenties 238 Bronvermelding afbeeldingen 242 Knipbladen 2444 Verantwoording van de methode Focus is een methode loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) voor het mbo. De methode bestaat uit twee leerwerkboeken: een voor entree-opleidingen en niveau 2 en een voor niveau 3 en 4. Methodiek Focus helpt studenten om sturing te geven aan hun loopbaan. De methode daagt ze uit om na te denken over hun kwaliteiten, mogelijkheden en drijfveren, zodat ze passende keuzes kunnen maken in hun studie en toekomstig beroep. Het motiveren van studenten is een belangrijk doel van Focus. Daarom biedt de methode veel aansprekende en activerende werkvormen die studenten uitdaging en afwisseling bieden. Verder stimuleert Focus studenten om van elkaar te leren door ze veelvuldig samen te laten werken in groepsopdrachten en klassikale opdrachten. Ook krijgen de studenten regelmatig de taak om elkaar feedback te geven. Focus bevordert daarnaast het eigenaarschap van studenten. Ze stellen regelmatig eigen leerdoelen op en reflecteren op wat ze in een thema gedaan en geleerd hebben. Op die manier worden ze zich bewust van hun leerproces en het belang van loopbaanoriëntatie. Loopbaaneisen in het mbo In het ‘Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB’ staan de eisen waaraan mbo-opleidingen moeten voldoen op het gebied van loopbaanoriëntatie en -begeleiding. De competenties die in ieder geval aan bod moeten komen zijn: - capaciteitenreflectie (kwaliteitenreflectie): beschouwing van de capaciteiten die belangrijk zijn voor de loopbaan; - motievenreflectie: beschouwing van de wensen en waarden die van belang zijn voor de loopbaan; - werkexploratie: onderzoek naar werk en mobiliteit in de loopbaan; - loopbaansturing: loopbaangerichte planning en beïnvloeding van het leer- en werkproces; - netwerken: contacten opbouwen en onderhouden op de arbeidsmarkt, gericht op loopbaanontwikkeling. In Focus worden de vijf loopbaancompetenties geïntegreerd behandeld in acht thema’s. Achter in dit boek staat een overzicht waarin wordt weergegeven welke competenties per thema aan bod komen. Opbouw Het leerwerkboek bestaat uit acht thema’s. Het eerste thema is een introductiethema, waarin studenten nadenken over hun studie en waarin ze leren wat loopbaanonderwijs inhoudt. In thema 2 en 3 denken studenten na over hun kwaliteiten en motieven en over hun ideale baan. Thema 4 gaat over beroepspraktijkvorming (bpv) en kan het beste rond een bpv-periode worden behandeld. In thema 5 staan studenten stil bij de keuzes die ze moeten maken na hun opleiding. 5 Thema 6 en 7 gaan dieper in op respectievelijk solliciteren en werknemerschap. In het laatste thema reflecteren studenten op de loopbaanlessen en staan ze nog eens stil bij hun toekomstplannen. Elk thema begint met een korte introductietekst. Daarna volgen vier tot zes lessen met uitleg en opdrachten. Het thema wordt afgesloten met een eindopdracht en een reflectie. Elke les start met een introductie waarin de leerdoelen gepresenteerd worden. Daarna volgen uitlegkaders en opdrachten. Bij de opdrachten staan pictogrammen die de verschillende opdrachttypes aanduiden: individuele opdracht tweepersoonsopdracht groepsopdracht klassikale opdracht opdracht waarvoor de student Studiemeter nodig heeft opdracht waarvoor de student internet nodig heeft In de eindopdracht van elk thema komen de onderdelen uit de lessen samen. De eindopdrachten kunnen gebruikt worden voor het loopbaanportfolio en de studieloopbaangesprekken. Elk thema sluit af met een reflectie. Daarin staan studenten stil bij wat ze geleerd hebben en waar ze nog aan kunnen werken. Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) Als onderdeel van Focus maken studenten een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP), dat wordt aangeboden via Studiemeter, de methodesite van Uitgeverij Deviant. De studenten vullen het POP na thema 3 in. Ze stellen dan leerdoelen op en verbinden daar acties aan. In thema 5 stellen de studenten de leerdoelen in hun POP indien nodig bij en in thema 8 reflecteren ze op hun POP. Extra materialen Via de methodesite Studiemeter is aanvullend materiaal beschikbaar, waaronder: - een competentiescan waarmee studenten hun voortgang kunnen meten; - een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP); - filmpjes van interviews met studenten en werkenden; - een docentenhandleiding met uitleg en lessuggesties voor de docent. 8 Wat wilde jij worden toen je klein was: profvoetballer, dolfijnentrainer, superheld? Waarschijnlijk is dat inmiddels veranderd. Je hebt een opleiding gekozen en leert nu voor een beroep. Maar je moet ook nog veel keuzes maken in je loopbaan. Loopbaanonderwijs helpt je daarbij. In dit thema ontdek je wat jou de komende jaren bij je opleiding te wachten staat en krijg je een beter beeld van loopbaanonderwijs. Ter afsluiting interview je iemand over je opleiding. Thema 1 Studie en loopbaanInhoud Les 1 Kennismaken Les 2 Je toekomst Les 3 Je opleiding Les 4 Loopbaanonderwijs Eindopdracht Interview Reflectie 9Thema 1 Studie en loopbaan 10 De komende jaren ga je tijdens de loopbaanlessen aan de slag met het boek Focus. Je kunt hierbij veel hebben aan je klasgenoten. Ken je hen eigenlijk al? In deze les: leer je meer over je klasgenoten; reflecteer je op je opleidingskeuze. Opdracht 1 Kennismaking a. Vul het profiel in. Naam Woonplaats Zo zou mijn beste vriend of vriendin mij in één zin omschrijven Hobby’sDroombaan Leeftijd Vooropleiding(en) 10 Les 1 KennismakenLes 1 Kennismaken 11 Les 1 KennismakenThema 1 Studie en loopbaan 1011 b. Kies een klasgenoot om mee samen te werken. Bestudeer elkaars profiel. c. De docent geeft iedereen in de klas een voor een de beurt. Als je aan de beurt bent stel je je klasgenoot voor aan de rest van de klas. Noem zijn of haar naam en twee dingen uit het profiel die jij opvallend vindt. Opleidingskeuze Waarom ben je deze opleiding gaan doen? Misschien wist je al jaren dat je deze opleiding wilde gaan doen en past deze helemaal in je carrièreplan. Of heb je pas vlak voor het studiejaar bedacht wat je wilde doen en zie je wel wat je volgende stap is? Het is nuttig om nog eens stil te staan bij je opleidingskeuze. Dat kan je helpen om doelen voor jezelf te stellen en om de juiste keuzes te maken. Opdracht 2 Opleidingskeuze a. Bekijk het filmpje Opleidingskeuze op Studiemeter. b. In het filmpje geven studenten antwoord op de vraag: waarom heb je deze opleiding gekozen? Herken jij jezelf in een van de antwoorden? Licht je antwoord toe. Next >